Εδαφοκλιματολογικά στοιχεία στη ροδακινιά

Δορυφορικά δεδομένα #

Η παρατήρηση της γης μπορεί να ορισθεί ως η συλλογή πληροφορίας σχετικά με φυσικά, χημικά ή βιολογικά συστήματα με χρήση τεχνολογιών τηλεπισκόπησης όπως αισθητήρες δορυφόρων ή εναέριων μέσων, οι οποίες όμως συμπληρώνονται από παρατηρήσεις πεδίου και άλλες τεχνικές καταγραφής. Η παρατήρηση της γης χρησιμοποιείται στον αγροτικό τομέα επειδή μπορεί να εκτιμήσει και να απεικονίσει διαχρονικά και σε πολλαπλές κλίμακες, συνήθως με χρήση δεικτών, διαδικασίες και ιδιότητες της καλλιέργειας. Οι δείκτες αυτοί προκύπτουν μέσα από διαδικασίες μοντελοποίησης, χρησιμοποιώντας δεδομένα που προέρχονται από αισθητήρες, επιτόπιες μετρήσεις αλλά και καταγραφές που περιγράφουν τις καλλιεργητικές ενέργειες σε επίπεδο εκμετάλλευσης. Τα μοντέλα αυτά πρέπει να δοκιμαστούν μέσα στο χρόνο, έτσι ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις και να ελεγχθεί η επάρκειά τους για το συγκεκριμένο είδος καλλιέργειας, ποικιλίας, τύπο εδάφους, μικροκλιματικές συνθήκες. Από την επεξεργασία των τηλεπισκοπικών εικόνων και μέσα από τη διαχρονική παρατήρηση προκύπτουν διάφοροι δείκτες βλάστησης (π.χ NDVI) οι οποίοι μπορούν να οπτικοποιηθούν για ευκολία μέσω ενός χάρτη. Παρόλα αυτά, ο αγρότης αλλά και ο γεωπόνος πεδίου, δεν έχουν την ικανότητα να ερμηνεύσουν κατάλληλα και να διαχειριστούν έναν τέτοιο χάρτη ή ένα σύνολο χαρτών, διότι δεν μπορούν να αντιληφθούν και να διαχειριστούν την αβεβαιότητα που ενυπάρχει. Και αυτό γιατί ουσιαστικά δεν πρόκειται για ένα τελικό προϊόν που μπορεί να αξιοποιηθεί με συνέπεια και συνέχεια στην καθημερινή διαδικασία λήψης αποφάσεων. Σε κάθε περίπτωση, ο αγρότης δεν χρειάζεται “χάρτες με χρώματα” αλλά έτοιμες συμβουλές, οι οποίες θα παρέχονται έγκαιρα και με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να μπορούν να εφαρμοσθούν άμεσα στην παραγωγική διαδικασία. Η ευφυής γεωργία, παρέχει αυτό το πλαίσιο και επιτρέπει την αξιοποίηση των τηλεπισκοπικών προϊόντων για την παροχή συμβουλών.

Εδαφικές ζώνες #

Εδαφικές ζώνες ορίζονται οι εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης με παρόμοια εδαφικά χαρακτηριστικά. H παραλλακτικότητα των εδαφικών παραμέτρων όπως η μηχανική σύσταση/τύπος εδάφους, το pH, η οργανική ουσία, κ.α., επηρεάζουν τη γεωργική παραγωγή. Ο διαχωρισμός του αγρού σε μικρότερα ομοιογενή κομμάτια (ζώνες διαχείρισης) και η διαχείρισή τους ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, μειώνει την παραλλακτικότητα του αγρού. Η διαδικασία του διαχωρισμού του αγρού σε ζώνες βασίζεται στην μηχανική σύσταση/ τύπο του εδάφους και στον καθορισμό των χαρτογραφικών εδαφικών μονάδων (ΧΕΜ). Το έδαφος αποτελείται από στερεά (ανόργανα και οργανικά) υλικά, αέρα και νερό. Τα στερεά υλικά του εδάφους κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθός τους, ανεξάρτητα από τη χημική και ορυκτολογική σύστασή τους. Η διάκριση αυτή στηρίζεται στη διάμετρο των κόκκων που περιέχουν. Επομένως, σαν μηχανική σύσταση ορίζεται ‘η από κόκκους διαφόρων διαστάσεων σύσταση του εδαφικού υλικού και καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις φυσικοχημικές και βιολογικές ιδιότητες’ (Πολυζογόπουλος 1976). Η κατάταξη των εδαφικών κόκκων σε ομάδες μεγέθους (κλάσματα μηχανικής σύστασης) σύμφωνα με το Διεθνές Σύστημα USDA φαίνεται στον Πίνακα 1. Με βάση την επιστημονική τεκμηρίωση γεωπόνων, η βασικότερη παράμετρος που χρειάζεται για να την ομαδοποίηση των ΧΕΜ ως προς την βέλτιστη παρακολούθηση των επιλεχθέντων καλλιεργειών είναι η κοκκομετρική σύσταση του εδάφους.

Πίνακας 1: κλάσματα μηχανικής σύστασης

Παραλλακτικότητα εδάφους #

Η προϋπόθεση για την εφαρμογή της Ευφυούς Γεωργίας και κατ’ επέκταση την εφαρμογή των εισροών με μεταβλητές δόσεις είναι γνώση της χωρικής παραλλακτικότητας. Η χωρική παραλλακτικότητα είναι η παραλλακτικότητα σε μετρούμενα χαρακτηριστικά της καλλιέργειας και του εδάφους στον χώρο. Παραλλακτικότητα υπάρχει σε όλους τους αγρούς και μπορεί να παρατηρηθεί στη γονιμότητα του εδάφους, στην υγρασία, στη μηχανική σύσταση του εδάφους, στην τοπογραφία, στην ανάπτυξη των φυτών και στους πληθυσμούς εχθρών και ασθενειών.

Η παραλλακτικότητα εκτός από χωρική μπορεί να είναι και χρονική. Για παράδειγμα, μερικές εδαφικές ιδιότητες είναι σταθερές με το χρόνο ή μεταβάλλονται ελάχιστα από χρόνο σε χρόνο, όπως η οργανική ουσία και η μηχανική σύσταση του εδάφους. Άλλες ιδιότητες, όπως τα επίπεδα των νιτρικών και η υγρασία του εδάφους, μπορεί να αλλάζουν πολύ με το χρόνο. Επίσης, η κατάσταση της καλλιέργειας μπορεί να μεταβληθεί μέσα σε ώρες.

Η οικονομικότητα είναι ένας από τους πιο σπουδαίους λόγους που εξετάζονται για την μετάβαση από τον παραδοσιακό τρόπο διαχείρισης στη Ευφυή Γεωργία. Με την Ευφυή Γεωργία μπορεί να επηρεαστεί το κόστος παραγωγής και η πρόσοδος από την καλλιέργεια. Έτσι, υπάρχει δυνατότητα για μεγαλύτερες αποδόσεις χρησιμοποιώντας τις ίδιες εισροές αλλά ανακατανεμημένες, για ίδιες αποδόσεις με μειωμένες εισροές ή για μεγαλύτερες αποδόσεις με μειωμένες εισροές. Ο παραγωγός πρέπει να αποφασίσει για την καταλληλότερη μέθοδο διαχείρισης. Εκτός από την απόδοση, πρέπει να επιδιώξει καλύτερη ποιότητα προϊόντων χρησιμοποιώντας τις εισροές ανάλογα με τις ανάγκες των καλλιεργειών. Είναι γνωστό ότι η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη των φυτών και να χειροτερεύσει την ποιότητα των προϊόντων. Βέβαια και η περίπτωση περίσσειας θρεπτικών στοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε κακή ποιότητα καρπών αλλά και προβλήματα στη φυτεία (πλάγιασμα σιτηρών, ευαισθησία σε εχθρούς).

Συμπερασματικά, ένα χωράφι που έχει παραλλακτικότητα δεν σημαίνει πάντα ότι έχει νόημα να εφαρμοστεί Ευφυής Γεωργία. Πρέπει πρώτα να μετρηθεί το μέγεθος της παραλλακτικότητας, στη συνέχεια να βρεθούν οι αιτίες που προκαλούν αυτή την παραλλακτικότητα και τέλος να βρεθεί τρόπος για να γίνει διαχείριση της παραλλακτικότητας αυτής.

Ζώνες διαχείρισης #

Η βάση ενός συστήματος Ευφυούς Γεωργίας είναι η διαμόρφωση στον αγρό ζωνών διαχείρισης που έχουν στόχο την εφαρμογή των εισροών με μεταβλητές δόσεις. Ζώνη διαχείρισης είναι ένα επιμέρους τμήμα του αγρού που έχει κοινά χαρακτηριστικά και όπου η διαχείριση μπορεί να είναι ενιαία.

Βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι ζώνες διαχείρισης είναι:

• α) Σταθερότητα στο χρόνο.
• β) Ευκολία στην οριοθέτηση.
• γ) Συσχέτιση με την παραγωγή.
• δ) Χαμηλό κόστος δημιουργίας.

Η δημιουργία των ζωνών διαχείρισης γίνεται αξιολογώντας όλες τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες για τον αγρό όπως είναι:

• Φυσικές ιδιότητες του εδάφους.
• Δυνατότητες διαχείρισης του παραγωγού.
• Πιθανό κέρδος του παραγωγού.

Ο αριθμός των ζωνών διαχείρισης εξαρτάται από:

• Το μέγεθος του αγρού.
• Την παραλλακτικότητα του αγρού.

Σχετικά με το μέγεθος των ζωνών διαχείρισης, το ελάχιστο μέγεθος καθορίζεται από την δυνατότητα του παραγωγού να διαφοροποιήσει τις εισροές σε έναν αγρό. Αυτό είναι συνάρτηση του μεγέθους του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί. Το μέγιστο μέγεθος των ζωνών διαχείρισης καθορίζεται από τα περιθώρια του αγρού.

Για τη δημιουργία των ζωνών διαχείρισης χρησιμοποιούνται διάφορες πληροφορίες όπως φαίνεται παρακάτω:

• Αεροφωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες του αγρού χωρίς βλάστηση.
• Περίγραμμα του αγρού.
• Τοπογραφικοί χάρτες.
• Εδαφικοί χάρτες.
• Χάρτες παραγωγής.
• Αεροφωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες του αγρού με βλάστηση.
• Δείκτες βλάστησης.
• Δεδομένα από εδαφολογικές αναλύσεις.
• Ελάχιστο μέγεθος ζώνης.
• Ανωμαλίες του αγρού.
• Προσβολές από έντομα.
• Περιοχές στράγγισης.

Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθούν στοιχεία της ιστορίας του αγρού όπως:

• Θέσεις παλαιών δρόμων κτισμάτων.
• Χάρτες που δείχνουν τη διέλευση των οχημάτων στο παρελθόν.
• Λίπανση προηγούμενων ετών.
• Καλλιέργειες των προηγούμενων ετών.
• Κάλυψη άρδευσης.
• Περιοχές του αγρού που συγκρατούν μεγάλη υγρασία.
• Περιοχές του αγρού που έχουν υποστεί διάβρωση.

Οι γνώσεις που χρειάζονται για τη δημιουργία ζωνών διαχείρισης είναι:

• Αγρονομικές.
• Διαχείριση και οικονομικά.
• Ιστορία του αγρού.
• Δυνατότητες και περιορισμοί που προκύπτουν από την χρήση του εξοπλισμού.

Εδαφοκλιματικές ζώνες #

Η ανάπτυξη δικτύου των τηλεμετρικών σταθμών προϋποθέτει την διενέργεια συγκεκριμένων εργασιών, αρχίζοντας από την δημιουργία των εδαφοκλιματικών ζωνών στην ευρύτερη περιοχή που θα πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση των σταθμών. Οι επόμενες ενέργειες, οι οποίες θα αναπτυχθούν σε επόμενα κεφάλαια, αφορούν την οριοθέτηση της περιοχής ενδιαφέροντος, τον καθορισμό του αριθμού των σταθμών και την χωροθέτησή τους σε συγκεκριμένα σημεία. Στο παρόν κεφάλαιο ορίζονται οι εδαφικές, κλιματικές και εδαφοκλιματικές ζώνες και δίνονται σημαντικές πληροφορίες για τη δημιουργία τους.

Ως εδαφοκλιματικές ζώνες ορίζονται οι επιφάνειες καλλιεργήσιμης γης με όμοια εδαφικά και κλιματικά στοιχεία. Ειδικότερα, βασιζόμαστε στην εδαφική πληροφορία της μηχανικής σύστασης και στη χαρτογραφική εδαφική μονάδα (ΧΕΜ), και συσχετίζουμε την κλιματική πληροφορία με σκοπό την ομαδοποίηση αυτών σε κατηγορίες. Επομένως είναι σημαντικό να γίνει αναλυτικότερη περιγραφή της έννοιας των επιμέρους εδαφικών και κλιματικών ζωνών πριν δημιουργηθούν οι εδαφοκλιματικές ζώνες.

Μηχανική Σύσταση Εδάφους #

Το έδαφος αποτελείται από στερεά (ανόργανα και οργανικά) υλικά, αέρα και νερό. Τα στερεά υλικά του εδάφους κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθός τους, ανεξάρτητα από τη χημική και ορυκτολογική σύστασή τους. Η διάκριση αυτή στηρίζεται στη διάμετρο των κόκκων που περιέχουν. Επομένως, σαν μηχανική σύσταση ορίζεται ‘η από κόκκους διαφόρων διαστάσεων σύσταση του εδαφικού υλικού και καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις φυσικοχημικές και βιολογικές ιδιότητες’ (Πολυζογόπουλος 1976). Η κατάταξη των εδαφικών κόκκων σε ομάδες μεγέθους (κλάσματα μηχανικής σύστασης) σύμφωνα με το Διεθνές Σύστημα USDA φαίνεται στον Πίνακα 2.

Πίνακας 2: Κατάταξη εδαφικών κόκκων σε ομάδες ανάλογα με το μέγεθος

Τα εδάφη, ανάλογα με τα ποσοστά των μηχανικών κλασμάτων που περιέχουν, κατατάσσονται σε κάποιες κατηγορίες μηχανικής σύστασης. Οι κατηγορίες αυτές ονομάζονται κλάσεις κοκκομετρικής σύστασης (υφή-texture). Κάθε κλάση περιλαμβάνει ποσοτικούς συνδυασμούς άμμου, ιλύος και αργίλου, οι οποίοι προσδίδουν στο έδαφος ιδιότητες που διαφέρουν από τις ιδιότητες άλλης κλάσεως. Η κατάταξη γίνεται με τη χρήση του συστήματος τριγωνικών συντεταγμένων του Αμερικάνικου Υπουργείου Γεωργίας (USDA) το οποίο παρουσιάζεται στην Εικόνα 1.

Εικόνα 1α: Σύστημα τριγωνικών συντεταγμένων USDA (1998)

Εικόνα 1β: Σύστημα τριγωνικών συντεταγμένων USDA (1998)

Με την βοήθεια αυτού του συστήματος γίνεται δυνατή η κατάταξη ενός εδάφους σε μία από τις 12 παρακάτω κατηγορίες μηχανικής σύστασης (Πίνακας 3: Α) Ελαφρά εδάφη: 1) Αμμώδη, 2) Πηλοαμμώδη, Β) Εδάφη μέσης σύστασης: 3) Αμμοπηλώδη, 4) Πηλώδη, 5) Ιλυοπηλώδη, 6) Ιλυώδη, 7) Αργιλοπηλώδη, 8) Αμμοαργιλοπηλώδη, 9 )Ιλυοαργιλοπηλώδη, Γ) Βαρέα εδάφη: 10) Αμμοαργιλώδη, 11) Ιλυαργιλώδη και 12) Αργιλώδη.Επίσης ανάλογα με την κοκκομετρική τους σύσταση τα εδάφη χαρακτηρίζονται σε (Πίνακας 3: 1) Χονδρόκοκκα, 2) Μετρίως χονδρόκοκκα, 3) Μέσης σύστασης, 4) Μετρίως Λεπτόκοκκα και 5) Λεπτόκοκκα.

Πίνακας 3: Κατάταξη εδαφών ανάλογα με την κοκκομετρική τους σύσταση (Πηγή: Σακκαλής, 2011).

Χαρτογραφική Εδαφική Μονάδα (ΧΕΜ) #

Το έδαφος αποτελείται από στερεά (ανόργανα και οργανικά) υλικά, αέρα και νερό. Τα στερεά υλικά του εδάφους κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθός τους, ανεξάρτητα από τη χημική και ορυκτολογική σύστασή τους. Η διάκριση αυτή στηρίζεται στη διάμετρο των κόκκων που περιέχουν. Επομένως, σαν μηχανική σύσταση ορίζεται ‘η από κόκκους διαφόρων διαστάσεων σύσταση του εδαφικού υλικού και καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις φυσικοχημικές και βιολογικές ιδιότητες’ (Πολυζογόπουλος 1976). Η κατάταξη των εδαφικών κόκκων σε ομάδες μεγέθους (κλάσματα μηχανικής σύστασης) σύμφωνα με το Διεθνές Σύστημα USDA φαίνεται στον Πίνακα 4.

Πίνακας 4: Συμβολισμός Χαρτογραφικής Μονάδας

Συχνά οι ΧΕΜ χρησιμοποιούνται ως κριτήριο καταλληλότητας του εδάφους όσο αναφορά την εγκατάσταση αλλά κυρίως την προσαρμογή νέων καλλιεργειών στην περιοχή. Η ερμηνεία των χαρτογραφικών μονάδων είναι η σημαντικότερη συνεισφορά της εδαφολογίας στην αξιοποίηση των εδαφικών πόρων. Αξιολογούνται οι ιδιότητες των χαρτογραφικών μονάδων ως προς τη συμπεριφορά του εδάφους έναντι των καλλιεργητικών επεμβάσεων (άροση, άρδευση, στράγγιση, λίπανση), τους περιορισμούς που εμφανίζουν για ορισμένα συστήματα καλλιέργειας και τη συμπεριφορά τους σε εξωτερικές φυσικές ή ανθρωπογενείς επιδράσεις. Μετά την ερμηνεία οι χαρτογραφικές μονάδες ταξινομούνται σε κατηγορίες γαιο-ικανότητας και καλλιεργητικές ομάδες. Οι καλλιεργητικές ομάδες είναι η βάση της πρακτικής εφαρμογής της εδαφολογικής μελέτης. Οι χαρτογραφικές μονάδες που επιδέχονται το ίδιο διαχειριστικό σύστημα εντάσσονται στην ίδια καλλιεργητική ομάδα. Ως κριτήρια χρησιμοποιούνται ορισμένα εδαφικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν τα ενδεικνυόμενα είδη καλλιεργούμενων φυτών, το κατάλληλο σύστημα άρδευσης ή στράγγισης, την κατάλληλη λιπαντική αγωγή, το κατάλληλο σύστημα καλλιέργειας του εδάφους και τη δυνατή παραγωγικότητα αυτού.

Κλιματικές Ζώνες #

Κλιματικές ζώνες ορίζονται ως οι περιοχές εκείνες που έχουν παρόμοια κλιματικά χαρακτηριστικά. Πιο αναλυτικά οι κλιματικές παράμετροι που χρειάζονται για να οριστεί μία ζώνη είναι οι ακόλουθες (http://worldclim.org/version2):

• Ελάχιστη Θερμοκρασία
• Μέγιστη Θερμοκρασία
• Μέση Θερμοκρασία
• Βροχόπτωση
• Ηλιακή ακτινοβολία
• Ταχύτητα Ανέμου
• Ατμοσφαιρική Πίεση Υδρατμών

Όλα τα παραπάνω μεγέθη αναφέρονται σε μηνιαία βάση από μετρήσεις των τελευταίων 30 ετών. Η χωρική ανάλυση των δεδομένων αυτών είναι 1 χιλιόμετρο.

Το κλίμα ορίζεται ως ο καιρός ο οποίος επικρατεί κατά μέσο όρο για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μία περιοχή. Το παραπάνω προκύπτει αναλύοντας μακροχρόνια μετεωρολογικά δεδομένα, λαμβάνοντας υπόψιν συγκεκριμένες παραμέτρους ανά περιοχή. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

1. Υψόμετρο
2. γεωγραφικό πλάτος,
3. απόσταση από ορεινούς όγκους
4. απόσταση από ακτογραμμή
5. χωρική αναλογία έκτασης ξηράς με υδάτινη επιφάνεια

Οι παράμετροι αυτοί είναι πρακτικά αμετάβλητες για μεγάλες χρονικές περιόδους (σε επίπεδο χιλιάδων ετών). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) καθορίζει ότι η χρονική περίοδος υπολογισμού των μέσων τιμών οι οποίες θα καθορίσουν το κλίμα (κλιματικοί μέσοι όροι) ισούται με τριάντα έτη. Οπότε για τον καθορισμό των κλιματικών ζωνών για την παρούσα μελέτη, θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν μετεωρολογικά δεδομένα και παράμετροι τριακονταετίας. Αν και το κλίμα εξαρτάται από τις παραπάνω παραμέτρους, ο χαρακτηρισμός του κλίματος για την παρακολούθηση και μοντελοποίηση των καλλιεργειών εξαρτάται από παραμέτρους όπως βροχόπτωση, ηλιακή ακτινοβολία, θερμοκρασία, κ.α.

Τα κλιματικά δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από δύο βασικές πηγές, α) Climatic Research Unit (CRU) και β) CHELSA και αναφέρονται σε μηνιαία βάση από μετρήσεις των τελευταίων 30 ετών. Η χωρική ανάλυση των δεδομένων αυτών είναι 1 χιλιόμετρο.

Συνένωση Κλιματικών Δεδομένων #

Έχοντας ως βασικές πηγές κλιματικών στοιχείων τις δύο προαναφερθείσες, για τις ανάγκες τις παρούσας μελέτης, έγινε συνένωση των δύο αυτών πηγών και παράχθηκε ένα νέο σύνολο δεδομένων που οδήγησε στην δημιουργία κλιματικών ζωνών για την παρακολούθηση και μοντελοποίηση των καλλιεργειών. Το αποτέλεσμα αυτής της συνένωσης είναι ένα raster αρχείο, χωρικής ανάλυσης 1 χιλιομέτρου, γεωαναφερμένο στο ΕΓΣΑ’87. Τα επίπεδα πληροφορίας που περιέχονται είναι τα ακόλουθα:

1. Βροχόπτωση
2. συχνότητα υγρών ημερών
3. θερμοκρασία
4. ημερήσιο εύρος θερμοκρασίας (ελάχιστη-μεγιστη)
5. σχετική υγρασία
6. διάρκεια ηλιοφάνειας
7. τη συχνότητα παγετού στο έδαφος
8. ταχύτητα του ανέμου

Όλα τα στοιχεία αναφέρονται σε μηνιαία συχνότητα, ως μέσος όρος τριακονταετίας.

Τηλεμετρικοί σταθμοί #

Οι τηλεμετρικοί σταθμοί καταγράφουν αδιάλειπτα την πορεία της καλλιέργειας με αισθητήρες που συλλέγουν δεδομένα από το έδαφος, τον αέρα και το φυτό, ώστε να παρέχονται ευφυείς και αποτελεσματικές συμβουλές και να υπολογίζεται με ακρίβεια το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της καλλιέργειας. Εγκαθίστανται εντός της καλλιέργειας, στο ύψος του φυλλώματος των φυτών και καταγράφουν με ακρίβεια τις μικροκλιματικές και εδαφικές συνθήκες που επικρατούν εντός του αγροτεμαχίου. Τα δεδομένα που συλλέγονται, τροφοδοτούν επιστημονικά μοντέλα πρόγνωσης ασθενειών και εμφάνισης εντόμων, θρέψης και άρδευσης.

Ανάπτυξη δικτύου τηλεμετρικών σταθμών #

Η μεθοδολογία ανάπτυξης δικτύου των τηλεμετρικών σταθμών χωρίζεται σε τρία βασικά βήματα. Αρχικά παράγονται οι εδαφοκλιματικές ζώνες, οι οποίες αναπτύχθηκαν στο προηγούμενο κεφάλαιο. Στη συνέχεια καθορίζεται ο αριθμός των σταθμών και η κατανομή τους βάση των παρακάτω κριτηρίων:

• η τοποθέτηση των σταθμών γίνεται σε περιοχές ενδιαφέροντος που παράλληλα καλύπτουν ένα ικανοποιητικό ποσοστό της παραγόμενης αξίας προϊόντος της περιοχής ( περίπου 60%),
• να υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας με τους παραγωγούς των αγρών,
• οι αγροί να βρίσκονται σε αντιπροσωπευτικές εδαφοκλιματικές ζώνες της περιοχής ενδιαφέροντος.

Τέλος, το τρίτο βήμα αποτελεί η τοποθέτηση των σταθμών στα σημεία που έχουν καθοριστεί.

Εδαφοκλιματικές ζώνες στην περιοχή καλλιέργειας ροδάκινου #

Όπως έχει προαναφερθεί, οι εδαφοκλιματικές ζώνες ορίζονται από την τομή/ υπέρθεση των εδαφικών και κλιματικών ζωνών. Πιο συγκεκριμένα η κάθε εδαφοκλιματική ζώνη προκύπτει από τη συνένωση αυτών των δύο επιπέδων πληροφορίας και την προσθήκη στην ανάλυση των χαρτογραφικών δεδομένων CORINE Land Cover (CLC)[1]. Η τελευταία αποτελεί χαρτογραφική μονάδα η οποία κατηγοριοποιεί τα εδαφικά δεδομένα σε κατηγορίες απαραίτητες για τη παρούσα εργασία, όπως αρόσιμη γη, μόνιμες καλλιέργειες λιβάδια κλπ.. Καθώς οι εδαφικές ζώνες που δημιουργήθηκαν με βάση τις ΧΕΜ δεν καλύπτουν όλες της καλλιεργήσιμες εκτάσεις της Ελλάδας, κρίθηκε απαραίτητο να προστεθεί στην ανάλυση το CLC, ώστε να έχουμε τα όρια των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Με βάση όλα τα παραπάνω η ευρύτερη περιοχή ενδιαφέροντος των Α.Σ. Επισκοπής και Καλυβίων, όπου εντοπίζονται οι πιλοτικοί οπωρώνες ροδάκινου έχει χωρισθεί στις εδαφοκλιματικές ζώνες που διακρίνονται στην παρακάτω εικόνα (εικ. 2).

([1] Τα χαρτογραφικά δεδομένα CORINE Land Cover αποτελούνται από μια απογραφή της κάλυψης της γης σε 44 τάξεις. Το CLC παράγεται από την πλειοψηφία των χωρών με οπτική ερμηνεία δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης και διαθέτει μια ευρεία ποικιλία εφαρμογών, υποστηρίζοντας διάφορες κοινοτικές πολιτικές στους τομείς του περιβάλλοντος, αλλά και της γεωργίας, των μεταφορών, του χωροταξικού σχεδιασμού κλπ. Το CLC χρησιμοποιεί μια ελάχιστη μονάδα χαρτογράφησης (MMU) 25 εκταρίων (ha) για φαινόμενα εδάφους και ελάχιστο πλάτος 100 μέτρων για γραμμικά φαινόμενα)

Εικόνα 2: Εδαφοκλιματικές ζώνες στην ευρύτερη περιοχή των πιλοτικών οπωρώνων ροδάκινου των Α.Σ Καλυβίων και Επισκοπής.

Πηγή: #

• Πολυζόπουλος, Ν.,1976. Εδαφολογία. Αφοι Σάκκουλα, Θεσσαλονίκη – Αθήνα.
• Τσαπικούνης, Φ., 2004. Θρέψη, Λίπανση Φυτών: Έδαφος, νερό, ευτροφισμός, μυκόρριζες . Εκδόσεις Σταμούλη
• USDA, 1998. Keys to Soil Taxonomy